Odzież ochronna, którą chirurdzy noszą podczas operacji, zmieniała się wraz z biegiem czasu. Jej ewolucję możemy prześledzić dzięki licznym rysunkom, fotografiom, jak i pisemnym raportom. W obecnych czasach, myśląc medykach w trakcie zabiegu, widzimy chirurgów ubranych w fartuchy chirurgiczne w kolorze niebieskim czy zielonym, noszących czapkę, maskę oraz rękawiczki. Nie zawsze jednak obraz sali chirurgicznej malował się właśnie w taki sposób!
Spis treści
Fartuchy chirurgiczne – zastosowanie
Fartuchy chirurgiczne to niezwykle ważny element ubioru lekarza – znacząco wpływa na bezpieczeństwo. Możemy wyróżnić fartuchy jednorazowe, włókninowe bądź foliowe, jak również wielorazowe. Sprawdzają się one wtedy, gdy występuje bezpośredni kontakt ze skórą czy płynami ustrojowymi pacjenta. Korzysta z nich personel medyczny, jak i osoby odwiedzające swych najbliższych w szpitalach, a także sami pacjenci.
Wśród wyposażenia chirurgicznego jest wiele elementów ochronnych – kombinezony i fartuchy chirurgiczne, maski medyczne, specjalne czepki oraz ochraniacze na obuwie. Podczas zabiegów potrzebne są także preparaty do dezynfekcji czy materiały opatrunkowe. Niezależnie jednak od tego, czego akurat potrzebujemy, hurtowanie eplaster.pl przychodzą nam z pomocą – zapewnią wszystko, co potrzebne.
Początki medycyny
Nie można jednoznacznie wskazać początków medycyny – w końcu niemożliwe jest wyobrażenie sobie czasu, w którym by się nie starano pomagać ludziom w cierpieniu. Za ojca medycyny uznaje się jednak Hipokratesa. To właśnie jego imieniem nazwano przysięgę, którą składają lekarze nawet we współczesnych czasach. Można powiedzieć, że oddzielił on medycynę opartą na nauce od działalności, którą uprawiali kapłani.
Lata mijały, ale aż do drugiej połowy XIX wieku obraz zabiegów chirurgicznych wciąż malował się w przerażających barwach. Czasy przed znieczuleniem i odpowiednią dezynfekcją przepełnione były cierpieniem pacjentów i ryzykiem infekcji, a nawet śmierci. Chirurdzy nosili wtedy ciemne, nieprane surduty, które nierzadko były poplamione krwią z poprzednich operacji. Niektórzy nawet trzymali igły do szycia w klapie płaszcza!
Małe kroki w dobrym kierunku
Strój chirurgiczny zaczął ewoluować w drugiej połowie XIX wieku, kiedy ludzie zaczęli dostrzegać związek między czystością sali operacyjnej a wystąpieniem zakażeń. Joseph Lister zauważył, że mikroorganizmy wywołują infekcje i opracował metodę usuwania bakterii z narzędzi i ran za pomocą kwasu karbolowego. Co ciekawe, wciąż jednak operował w niesterylnym stroju.
Pod koniec stulecia zapobieganie przedostawaniu się bakterii do rany, zwane aseptyką, zaczęło zyskiwać na znaczeniu. Chirurdzy zaczęli dbać o dokładne mycie rąk i sterylizację narzędzi. A fartuchy chirurgiczne? W ich roli występowały czyste, białe szaty nakładane na niesterylne, codzienne ubrania…
Po I wojnie światowej oraz pandemii grypy hiszpanki, która wybuchła w 1918 roku, chirurdzy zaczęli powszechnie nosić maseczki. Nie miały one jednak chronić pacjenta przed infekcjami, a samego lekarza przed możliwością zarażenia się jakąkolwiek chorobą. Mniej popularne były gumowe rękawice i czepki. Niestety, fartuchy chirurgiczne wciąż nie były widoczne na salach operacyjnych.
Lata 40. ubiegłego wieku przyniosły jednak lepsze zrozumienie dla istoty zapewniania odpowiednich warunków higienicznych podczas zabiegów. To właśnie wtedy wreszcie przyszedł czas na właściwe fartuchy chirurgiczne! Towarzyszyła im odpowiednia sterylizacja narzędzi, jak i zaopatrzenie w specjalne materiały opatrunkowe.
Jak biel zmieniła się w błękit i zieleń?
Biały kojarzy nam się z czystością. Właśnie w takiej barwie początkowo produkowano fartuchy chirurgiczne. Niestety, jasne światła wykorzystywane podczas operacji w połączeniu z tak jasną odzieżą sprawiały, że oczy medyków bardzo łatwo się męczyły. W latach 60. większość szpitali zdecydowała się przejść na fartuchy chirurgiczne w odcieniach zieleni. Obecny wygląd stroju chirurgicznego pojawił się w latach 70. XX wieku, kiedy to zaczęto wykorzystywać dwuczęściowe stroje składające się z koszuli z krótkim rękawem w połączeniu ze spodniami ze sznurkiem.
Teraz medycy podczas wykonywania operacji obowiązkowo zakładają maskę, lateksowe rękawiczki, dokładnie zakrywają włosy czepkiem, jak również ubierają fartuch chirurgiczny. Przeszliśmy niezwykle długą drogę od czasów zakładania zakrwawionego surdutu.
